به گزارش دیارجنوب به نقل از جنوب24؛ بوشهر یا ابوشهر یکی از شهرهای تاریخی و زیبای ایران در ساحل نیلگون همیشه فارس است که با بافتی غنی و پر از داستانهای تاریخی، به عنوان یکی از کانونهای مهم فرهنگی و اقتصادی کشور شناخته میشود.
بوشهر با قدمتی دیرینه، به عنوان یکی از بنادر مهم ایران در خلیج فارس، همواره نقش بسزایی در تجارت و تبادل فرهنگی ایفا کرده است.
بافت تاریخی بوشهر، شامل خانهها، بازارها و بناهای مذهبی، نمادی از هنر و معماری ایرانی است که در طول تاریخ تحت تأثیر عوامل مختلف دچار تغییرات و آسیبهای فراوانی شده است.
افت قدیم بوشهر که به شماره ثبت ۲۳۶۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده مربوط به دوره حکومت نادر شاه افشار است اما اوج شکوفایی آن به دوره قاجار باز میگردد و سبک خاص و منحصر به فرد معماری، وجود بناهای کنسولگری کشورهای مختلف، مراکز مذهبی مانند مساجد، حسینیه و کلیسا، بازار و کوچههای زیبا جاذبههای زیادی به آن بخشیده است.
این بافت که روایت گر هویت تاریخی این بندر و ساکنان آن است به مساحت ۳۸ هکتار شامل چهار محله بهبهانی، دهدشتی، کوتی و شنبدی در شبه جزیره مثلث شکل بوشهر قرار گرفته است و از جمله نادرترین بافتهایی تاریخی کشور است که براساس اقلیم ساخته شدهاست، به گونهای که وقتی درکوچههای تنگ و باریک آن باد میوزد، کوران هوا را به وجود میآورد.
بافت تاریخی بوشهر در راس مثلثی دارای تو رفتگی، در ساحل خلیج فارس واقع شدهاست؛ نامگذاری محلههای آن با توجه به ساکنان اولیه آنها صورت گرفته است، زمانی که هر طایفه و قومی قسمتی از شهر را برای زندگی خود برمیگزید.
این بافت حدود یکهزار خانه را در خود جای داده و دارای بناهای منحصر به فردی شامل عمارتهای زیبا مربوط به ۲۵۰ سال پیش است که از این شمار حدود ۴۰۰ بنا در محدوده بافت تاریخی قرار دارد که برابر با معیارهای میراث فرهنگی به عنوان بناهای تاریخی ارزشمند شناخته میشوند، از این شمار برخی بناها در تملک دستگاههای دولتی و سازمانها و تعدادی دیگر مالکیت شخصی دارند و تاکنون ۹۰ عمارت نیز به ثبت ملی درآمدهاست.
لزوم احیای بافت تاریخی بوشهر؛ گنجینهای که نباید نابود شود
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر در گفتگو با خبرنگار جنوب 24؛ قدمت بافت تاریخی بوشهر را بیش از 2 قرن اعلام کرد و اظهار داشت: قدمت بافت تاریخی بوشهر، به دوره حکومت نادرشاه افشار برمیگردد که بوشهر به یک بندر مهم تبدیل شد.
وی با اشاره به احیاء بافت تاریخی بوشهر تصریح کرد: در بافت تاریخی بوشهر بیش از 800 بنا با قدمت بالای دو قرن وجود دارد که این بناها در محدودهای به وسعت 38 هکتار ساخته شده است.
ایرج نبی پور پزوهشگر بوشهری با بیان اینکه کلید جادویی معماری بوشهر، نهفته در دل پنجرههای با هلال رنگین است افزود: این زیبایی همایشی عظیم از سمفونی رنگها را پدید آوردهاند و از دیدگاه زیباشناختی، چنان با ضرباهنگ تنفس و گردش خون تماشاگر هم آوایی دارد که او جذب این هلال جادویی آمیخته با رمانتیسم و تصوف میکند.
وی خاطر نشان کرد: شبکههای پنجرههای چوبین هندسی بافت تاریخی بوشهر که در برگیرنده سمفونیهای جادویی شیشههای رنگین است با فلسفه روشنفکران ایران در فاصله سدههای چهارم میلادی و پایان سده هفدهم انطباق کامل دارد.
یکی از اهالی بافت قدیم بوشهر به خبرنگار جنوب 24 گفت: بافت تاریخی بوشهر به دلیل تنوع فرهنگی و معماری خاص خود، دارای ارزشهای بسیاری است.
وی در ادامه افزود: بازسازی بافت تاریخی بوشهر نه تنها به حفظ هویت فرهنگی این منطقه کمک میکند، بلکه میتواند فرصتهای شغلی جدیدی را ایجاد کند.
این شهروند بوشهری خاطر شنان کرد: این بافت به عنوان یک میراث فرهنگی، بخشی از هویت ملی ایران را تشکیل میدهد و میتواند به عنوان یک جاذبه گردشگری مهم در سطح کشوری و بینالمللی مطرح شود.
عزم جدی برای احیای بافت تاریخی بوشهر
متأسفانه با گذشت زمان و عدم توجه کافی به بافت تاریخی بوشهر، بسیاری از بناها دچار فرسودگی و آسیب شدهاند. این امر نه تنها باعث کاهش ارزش تاریخی این منطقه میشود، بلکه ممکن است منجر به نابودی کامل برخی از آثار شود.
احیای بافت تاریخی بوشهر میتواند دستاوردهای زیادی به همراه داشته باشد. علاوه بر حفظ هویت فرهنگی و تاریخی شهر، این اقدام میتواند به جذب گردشگرانی که به دنبال تجربه فرهنگ غنی ایرانی هستند، کمک کند. همچنین، افزایش درآمد ناشی از گردشگری میتواند به بهبود زیرساختها و خدمات عمومی در این منطقه منجر شود.
لزوم احیای بافت تاریخی بوشهر؛ گنجینهای که نباید نابود شود
لذا خیلی ضروری و مهم است که مسئولان و نهادهای مربوطه برنامهریزی دقیقی برای حفظ و بازسازی این بافت داشته باشند تا از فرسودگی آن جلوگیری کنند.
شهردار بوشهر و اعضای شورای شهر بوشهر در گفتگو با خبرنگار ما اظهار داشتند: یکی از رویکردهای مهم و اساسی شورا و شهرداری بهسازی و مرمت بافت تاریخی بوشهر است که در این راستا اقدامات اساسی در دستور کار است.